|
بیمارستان هوشمند؟
رویکرد فزاینده بهره گیری از فنآوری اطلاعات در صنایع مختلف منجر به شکل گیری نسل جدیدی از ساختارها، فرآیندها، ساز و کارها و به تبع آن، نیازهای جدید در این حوزه ها شده است. رسوخ مفهوم هوشمند سازی در عرصه بسیاری از صنایع گوناگون موجب آن شده که مسئولیت انجام کارهای طاقت فرسا، تکراری و نیازمند سرعت و دقت بسیار بالا از انسان سلب شده و به عهده ماشین گذارده شود.
علاوه بر آن، استفاده این سامانه ها از شبکه های رایانه ای و امکان برقراری ارتباط مستمر با هر نقطه از دنیا، ویژگیهای در خور توجهی است که بنگاههای اقتصادی بهره مند از این فنآوری ها را در زمینه تولید کالا و ارائه خدمات، متمایز و پیشرو می سازد.
یکی از جلوه های این رویکرد در صنعت ساختمان، پدیده نوظهوری بنام ساختمان هوشمند می باشد که در حقیقت تلفیقی از طراحی و معماری رایج با سامانه های الکترونیکی و مخابراتی مدرن است و به هدف بهینه سازی مواردی همچون مصرف انرژی، رفاه ساکنان و امنیت و ایمنی ساختمان بکار گرفته می شود. از آنجا که یک ساختمان هوشمند به فراخور کاربرد مورد نظر، در سطوح متفاوت و با امکانات هوشمند مختلف قابل تعریف است و به تخصصهای گوناگونی احتیاج دارد، تقسیم بندی مفهوم ساختمان هوشمند به زیر مجموعه های تخصصی چون خانه هوشمند، ادارات هوشمند، بیمارستان هوشمند، ... سودمند خواهد بود.
رشد و توسعه فناوری های هوشمند و تاثیرگذاری این رشد بر عرصه های گوناگون زندگی انسان، محیط و شرایط مختلف را برای کار، تعامل و استفاده ی روزمره آسان تر، امن تر و دلپذیرتر نموده است. یکی از عرصه های تاثیرپذیر از رشد فناوری های هوشمند، حوزه بهداشت و سلامت عمومی است.
با توجه به نقش حیاتی فاکتورهایی چون دقت، سرعت و اطمینان در حوزه ی سلامت و همچنین با عنایت به آسیب پذیری سیستم بهداشتی و درمانی از خطاهای انسانی، هوشمندسازی و اتوماسیون مراکز بهداشتی و درمانی علاوه بر آسایش و راحتی درمان پذیران سبب بهبود و ارتقای شاخص های سلامت در جامعه شده و یکی از ارکان اساسی رشد و توسعه یافتگی می باشد.
در یک بیمارستان هوشمند می توان به بهترین نحو و کوتاهترین زمان ممکن، بین بیمار و بخش های مختلف بیمارستان ارتباط برقرار نمود و به در خواست و تقاضای بیمار رسیدگی کرد. این امر ضمن رعایت دقیق موارد بیمارستانی، با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته و کاربردی، هر آنچه در خصوص بیماری نیاز است را برروی یک مانیتور کاملا لمسی و به صورت نوشتاری و گرافیکی و به زبان مادری بیمار در اختیار وی قرار می دهد.
با توجه به اینکه این سیستم حاوی اطلاعات و درخواست های مورد نیاز می باشد، می توان در مکانهای خاص (مانند بالاسر بیمار و یا محل های مورد نظر) نصب نمود تا افراد بتوانند اطلاعات و درخواست های مورد نیاز پزشکی را از آن طریق نیز دریافت نمایند. پیاده سازی یک سیستم هوشمند در بیمارستان باعث ایجاد حس آرامش واعتماد و نیز سهولت در دریافت سرویسهای عمومی و اختصاصی در بیمارستان و درنتیجه واکنشهای مثبت در جهت بهبود بیماری و شادابی بیمار خواهد شد.
همچنین این سیستم می تواند، ارتباط بین بخش های مختلف بیمارستان باهم را در سریعترین زمان ممکن برقرار سازد.
2. اهداف :
اهداف احداث یک بیمارستان هوشمند را می توان بطور کلّی در موارد ذیل خلاصه نمود :
- ارتقاء کیفیّت ارائه خدمات بالینی و سطح سلامت
- تسهیل استفاده از امکانات مراکز درمانی برای بیماران و پرسنل بیمارستانی
- مدیریت مصرف انرژی
- افزایش بهره وری
3. امکانات بیمارستان هوشمند:
پیشنیاز اصلی برای بهره بردن امکانات یک بیمارستان هوشمند، ایجاد یک هویّت منحصربفرد برای هر یک از بیماران، پزشکان، پرستاران و سایر پرسنل درون بیمارستان است که می توان آن را از طریق تخصیص یک کد رمز به پرسنل یا بررسی اثر انگشت آنان تأمین نمود، امّا راه حلی که برای شناسایی همه افراد از جمله مراجعین و کارکنان بیمارستان وجود دارد، دادن یک برچسب RFID به هر یک از پرسنل و افراد مراجعه کننده ای که در ساختمان تردد می کنند و نصب دستگاه های RFID خوان در کلیه نقاط ساختمان است.
برچسب های RFID در واقع از یک مدار الکترونیکی و یک آنتن تشکیل شده اند و از این جهت که امکان پایش در حال حرکت آنها وجود دارد و همچنین از آنجا که امواج رادیویی از اغلب جامدات عبور کرده و نیازی به دیدن مستقیم دستگاه RFID خوان وجود ندارد، بسیار سودمند هستند.
این برچسب ها برای بیماران می توانند درون دستبندهایی تعبیه شوند که به محض ورورد آنها به بخش به دست آنان بسته شده و اطلاعات اولیه این افراد به همراه کد برچسب اختصاص داده شده در سیستم به ثبت می رسد.
اطلاعات اولیه این افراد به همراه کد برچسب اختصاص داده شده در سیستم به ثبت می رسد. امکانات یک بیمارستان هوشمند، در قالب امکانات اداری،
ارتباطی، حفاظتی، رفاهی و مصرف بهینه انرژی قابل طبقه بندی هستند که بطور جداگانه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت.
1-3. امکانات اداری
- تشکیل پرونده پزشکی برای هر یک از بیماران؛ (که با انجام هر مرحله از عملیات درمانی بروزرسانی می شود. وجود یک پرونده پزشکی این امکان را می دهد که پیش از مراجعه فرد به بیمارستان سوابق بیماری وی و داروهای مصرف شده توسط بیمار بررسی شده و امکانات بیمارستانی و احتمالاً آزمایشات مورد نیاز برای وی تدارک دیده شود.)
- امکان دیدن پرونده پزشکی بیمار برای پزشک و شخص بیمار
- نظارت لحظه به لحظه بر موجودی انبار دارو و سفارش داروهای مورد نیاز
2-3. امکانات ارتباطی
- برقراری ارتباط با پزشکان و کادر بیمارستانی از طریق ابزارهای ارتباطی قابل حمل؛ (که منجر به سکوت بیشتر مجموعه و کاهش استرس بیماران خواهد شد).
- همراه داشتن یک رایانه دستی دارای RFID خوان برای کارکنان بیمارستان که به صورت بیسیم با شبکه داخلی بیمارستان در ارتباط است و فعالیت های وی را در بانک اطلاعات مرکزی به ثبت می رساند.
- توسعه بستر ارتباطی برای ارتباط مستقیم و آنلاین مطب، بیمارستان، داروخانه و بیمه
- امکان مراجعه اینترنتی بیمار به پزشک
- مشاهده پرونده بیماران از طریق اینترنت
3-3. امکانات حفاظتی
- تشخیص هویت افراد و محدود کردن دسترسی به قسمتهای مختلف
- تشخیص هویت افراد و محدود کردن دسترسی به داروها
- وجود برچسب RFID روی روکش و جعبه داروها برای پیشگیری از دادن داروهای اشتباه به بیماران؛ (دستگاه RFID خوان کنار تخت هر بیمار با خواندن برچسب روی دارو در صورتی که در پرونده پزشکی بیمار مصرف این دارو تجویز نشده باشد، هشدار خواهد داد.)
- وجود برچسب RFID روی کیسه های خون برای جلوگیری از تزریق خون غیرهمگروه به بیمار
4-3. امکانات رفاهی
- سامانه هوشمند بصورت آنلاین روالهای معمول و پیش نیازهای لازم را در مورد مشکل پیش روی هر بیمار، پیش از مراجعه وی به بیمارستان در اختیارش قرار می دهد. (مثلاً نیاز به عکسبرداری، آزمایش خون، ...)
- سامانه هوشمند با توجه به علائم بیماریها مراقبتهای اولیه را پیش از مراجعه به بیمار توصیه می کند.
- یادآوری زمانهای دادن دارو به بیماران بستری در بخش های درمانی (و هشدار در صورت به تعویق افتادن برنامه دارویی توسط چراغهای بالای تخت و سیستم رایانه ای)
5-3. امکانات اتاق بیمار
- امکان مشاهده و کنترل شرایط محیطی توسط خود بیمار (دما، روشنایی، بازشده گی پرده ها، موسیقی و...)
- امکان اطلاع رسانی به مرکز پرستاری از طریق صفحه لمسی اتاق بیمار برای دریافت خدمات بالینی
- امکان مشاهده تلویزیون، برنامه های آموزشی پزشکی (اختصاصی هر بیمار) ، مجلات آنلاین پزشکی و درمانی
- امکان آلارم اتوماتیک برنامه غذایی و دارویی هر بیمار در موعدهای صرف غذا و دارو
- امکان برنامه ریزی سناریوهای مختلف برای روزهای آینده در اتاق بیمار
6-3. امکانات اتاق های عمل
حساسیت تجهیزات اتاق عمل از یک سو و حیاتی بودن شرایط استاندارد و مطلوب برای یک عمل جراحی از سوی دیگر سبب می شود تا کنترل و پایداری شرایط محیطی و عملکرد دستگاه های موجود در اتاق عمل از حساسیت ویژه ای برخوردار باشد. هوشمندسازی کنترل اتاق عمل سبب کاهش نرخ خطای انسانی و تضمین کیفیت شرایط مطلوب شده و در نهایت کیفیت خدمات ارائه شده در اتاق عمل را بهبود می بخشد. از جمله مزیت های اتاق عمل هوشمند می توان به مواردی همچون :
- کنترل هوشمند شرایط محیطی (دما، فشار، رطوبت، میزان گازها و اشعه ها و ...)
- کنترل تجهیزات و دستگاه های موجود در اتاق عمل
- مدیریت زمان، اخطارها، هشدارها و ...
- کنترل هوشمند شرایط بیمار و همکاری در اتخاذ تصمیمات متناسب با علایم حیاتی بیمار
7-3. امکانات محیطی
- امکان آمارگیری از موقعیت و هویت بیماران و افراد حاضر در قسمت های مختلف بیمارستان (RFID)
- امکان دریافت راهنمای طبقات و قسمت ها
- دسترسی به شبکه اینترنت و شبکه داخلی بیمارستان از هر نقطه
- امکان ایمن سازی قسمت های مختلف بیمارستان (دوربین های مداربسته، سیستم کنترل دسترسی به اتاق های خاص، سیستم تشخیص هویت افراد (RFID) و...)
- بهینه سازی مصرف انرژی ساختمان بیمارستان با کنترل هوشمند دما و روشنایی قسمت های مختلف
- افزایش عمر مفید ساختمان بیمارستان با کنترل تهویه و دمای داخلی قسمت های مختلف
به طور خلاصه امکانات بیمارستان هوشمند ما را قادر به:
- ارایه هرگونه اطلاعات مربوط به مشخصات بیمار، وضعیت بیمار و بیماری وی
- کنترل وضعیت و حالت تخت، چراغ ها و روشنایی، تهویه و سیستم های حرارتی و برودتی، پرده و غیره
- ارائه نکات لازم و دستورالعمل های پزشکی و نیز مراقبتهای پرستاری
- ارتباط با بخش های مختلف بیمارستان در ساعتی خاص برای رسیدگی به وضع بیمار و تجویز دارو
- ارائه اطلاعات عمومی لازم همراه با توصیه های پزشکی
- صرفه جویی کاملا مشهود در وقت و مصرف انرژی و سرعت و دقت بخشیدن به امور بیمارستان
- اعلام درخواست های بیمار مانند:
- اعلام درد و یا مشکل
- درخواست نوشیدنی
- اعلام پایان سرم یا دارو
- نیازبه سرویس بهداشتی یا حمام
- در خواست حضور پرستار یا خدمه
- اعلام وضعیت اورژانسی و بحرانی
- و هرگونه درخواست دیگر
رشد و توسعه فناوری های هوشمند و تاثیرگذاری این رشد بر عرصه های گوناگون زندگی انسان، محیط و شرایط مختن مشاهده و کنترل شرایط محیطی توسط خود بیمار (دما، روشنایی، بازشده گی پرده ها، موسیقی و...)
- امکان اطلاع رسانی به مرکز پرستاری از طریق صفحه لمسی اتاق بیمار برای دریافت خدمات بالینی
- امکان مشاهده تلویزیون، برنامه های آموزشی پزشکی (اختصاصی هر بیمار) ، مجلات آنلاین پزشکی و درمانی
- امکان آلارم اتوماتیک برنامه غذایی و دارویی هر بیمار در موعدهای صرف غذا و دارو
- امکان برنامه ریزی سناریوهای مختلف برای روزهای آینده در اتاق بیمار
8-3. مصرف بهینه انرژی
- استفاده از حسگرهای دما و رطوبت برای تنظیم خودکار و بهینه مصرف انرژی
- استفاده از باتریهای خورشیدی برای تأمین بخشی از انرژی مورد نیاز مجموعه
- تأمین بخشی از نور و گرمای ساختمان با تنظیم هوشمند پرده ها در ساعات مختلف روز
- امکان تنظیم شدت نور مورد نیاز برای قسمتهای مختلف ساختمان در ساعات گوناگون برای صرفه جویی در مصرف انرژی
- پیش بینی هوشمند وضع هوا جهت بکارگیری ترکیبی مناسب از منابع مختلف انرژیت
4. مزایای اصلی اجرای طرح
ایجاد مواردی که به عنوان امکانات یک سیستم هوشمند بیمارستانی برشمرده شد، از نگاهی کلّی تر، منجر به دستیابی به مزایایی می شود که هر یک توجیه مناسبی برای بهره گیری از یک سیستم بیمارستانی هوشمند هم برای متصدیان بیمارستان و هم برای بیماران و مراجعین خواهد بود.
- بهبود روشهای مراقبت از بیماران
- بهینه سازی روال ها و جریان کاری مجموعه درمانی
- کاهش هزینه های عملیاتی
- کمک به جلوگیری از اشتباهات آسیب رسان
- جلوگیری از مفقود شدن وسایل بیمارستان
- جلوگیری از مصرف داروهای تقلّبی
- درآمد زایی بهتر با ارائه خدمات ویژه درمانی
- صرفه جویی در هزینه ها و میزان مصارف انرژی در مجموعه
|
